Poesie dedicate alla Madonna dell’Incoronata
Poesie di Michele Frattulino:
Apparizziòne
Se parla aqquà, quàse d’u Mille e ùne: / ere l ‘ùmete sabbete d’abbrile. / Ndo voske d’u Cervàre nu merakele, / kè moké ’u kkonde, ve fàce arrezzà ‘i pìle. / Nu segnurotte kè guvernàve ‘a Pùglie / – ‘i libbre dìnne ‘u konde d’Arìjàne – / mèndre durméve, facìje nu bbèlle sunne: / – Nu daine d’e forme tùtte stràne. / ‘Sta bbèstie kè kurréve ndè cespùglie, / l’allumenàve na lùce forte e kkiàre. / Se dùscetàje, sellàje priste ‘u kavalle / e jìje a kkacce ndo voske d’u Cervàre. / Kume ind’o sunne, vedìje nu fasce de lùce; / Sendìje na vòce: “ I je sonde ‘a Mamme de Dddìje!” / – S’addenukkiàje ‘e pide de na quérce – / “ Rekurdete mò quìlle kè dìk’ Ije !” / Nda quìstu pùnde, vogghie na kappèlle! / Vogghie esse amàte da na morre de ğğènde!” / Sparìje ‘a lùce e ‘o poste sùje na Statue / kè fàce grazzie a ki nenn’eje kundènde. / Nzimme ‘o signòre, ce stéve nu buvàre / – nu cérte Strazzakappe – dìce ‘a storije; / purtàve a pasce ‘i vòve nda ‘sta zzòne, / kè se kiekarene pe l’adorazziòne. / ‘Stu Strazzakappe pigghiàje nu bbuattìlle: / l’anghìje d’uglie e l’appennìje sòp‘ a nu ràme; / mettìje ‘u lucìnije e dòpe l’appicciàje, / e st’uglie pe anne nen ze kunzumàje.
‘A kavedarélle ke l’ùglie bbenedìtte
‘E pìde d’a Madonn’Ingurnàte, / stàce na lambe k’eje sèmbe appicciàte; / ki vàce porte l’uglie – nen ze skappe – / kume facìje ndo mille Strazzakappe. / Quìst’ uglie bbenedìtte é sèmbe usàte / p’aonğe ‘a fronde d’i sàne e d’i malàte, / ke nu pennille k‘u maneke d’arğinde. / St’unziòne ‘a vonne ‘i rìkke e ‘i pezzinde. / ‘Sta kavedarèlle, nen ze fernèsce màje; / quìll’uglie è bbune pe ki téne i guàje; / pèrò c’e’ kréde ke tanda dèvozziòne, / kume c’akkonde ‘a vèkkia tradezziòne. / Quillu famòse konde d’Arijàne, / nu jurne stéve quàse mbùnde de morte; / kiamàje ‘i sèrve – ‘stu fatte eje ruére – / e se facije purtà d’a “ Statua Nére ”. / Kume arruàje, s’unğìje ke l’uglie sande; / pregàje ‘a Madonne ke forte sendemènde; / mbassarene nu pàre de menùte, / kè se truàje sanàte amminze ‘a ğğènde. / Si vàje pe kkàse a farte ‘a skambagnàte, / spècie assì pìgghie ‘a stràda de via Bbàre, / rekurdete d’a Statue d’Ingurnàte: / “a salutarLe, nn’eje pe nnìnde kàre! “
‘A prìma kappèlle
Sotte ‘a statue d’a Madonn’Ingurnàte, / stàce ‘a kappèlla vèkkie oriğğinàle; / diciotte mètre ndùtte, / nn’eje grosse, / pèrò sapìme tùtte quande vàle. / Quanne hanne skuffelàte ‘a kkisa vèkkie, / quèsta kappèlle, nen l’hanne tazzekàte; / stàce l’altàre, nu bbèlle trùnghe de quèrce / e ‘u quadre d’a Madònn’Ingurnàte / ‘A Sande tène pùre ‘u krijatùre, / ( probbie kume c’akkonde ‘a tradezziòne) / kè timbe arréte c’avèvene luàte, / ma dòpe ‘o stèsse pìzze é returnàte. / Pe quande pò arreguarde ‘u vèkkie trùnghe, / ‘i pellegrine dìnne: “eje lègne sande!” / pekkè ‘a Signòre kè stève da sòpe, / è ki rijàle grazzie a tùttequande. / Ìje ‘stà kappèlle nen l’hagghie vìste màje, / nenn’hagghie avùte màje quèst’okkasiòne, / pèro me reprumètte a ttimbe bbréve, / de jì a vedèrle e pregà kume se déve.
‘A kavalkàte
‘U jurne d’a veğğìlie d’apparizziòne, / ndo pomerìğğe se fàce ‘a Kavalkàte; / kavalle k’ogni spècie de uarneminde, / ke pènne e drappe tùtte varijupìnde. / È nu kurtéje kè nen fernèsce màje: / tanda krijatùre vestùte d’anğelìlle, / da Sande, da uèrrìre e munacille, / e dappettùtte sinde ‘i susanille. / Da sèkule se fàce tùtte l’anne; / eje tradezziòne ke nze nvèkkie màje / e vénene da pòste assàje lundàne, / fedéle e pellegrine: so’ a migliàje! / Nğe stanne trikke e trakke e bottammàne; / sòle preghire e alùmete ‘i trè ğğìre, / eje n’atte de fède, sèmblece e senğére, / ke s’arrepète a ogni primavére. / So’ ‘i quatte d’a matìne: è ğğià vàjèvvine, / prècisamènde a l’òre d’u prudìğğe; / te fàje tanda kelometre all’appide, / pèrò te rèste sèmbe ‘u kòre liğğe!
Luamece ‘i skarpe
A ddùje kelometre, prìme d’u Sanduarije, / precesamènde ‘o ponde d’Ingurnàte, / stéve n’usanze kè n’eje kkiù attuale; / sckìtte assì e’ fatte ‘u vòte eje talèqquàle. / ‘A guìde te facéve luà ‘i skarpe; / nu ğğèste d’umiltà e de penetènze. / Mettìve allòre ‘i kavezètte nòve, / kè màje avive ausàte mbrècèdènze. / ‘Po te facive ‘appide ‘u riste d’a stràde, / da quìllu ponde, fine ‘o Sanduarije, / tra razziùne e kande t’akkurğive, / k’ire arruàte d’a Destenatarije. / “Va skaveze a Madonn’Ingurnàte!” / – è quìlle kè se dìce a ttanda / ğènde, / e sòpattùtte a kki recéve ‘i grazzije, / a kki ce kréde e ‘A prèghe avèramènde.
‘A trasùte nda kkìse e ‘a skàla Sande
Dòpe avè fatte ‘i solete trè ğğìre, / se tràse finalmènde àinde a kkise, / e anghianene ‘i skalìne a ùne a ùne, / Fuğğiàne e ğğènde de tanda nazziune. / Ce stàce pùre ki pe devozziòne, / arrìve ki ğğenùcchie ‘a skàla Sande: / “Madonna mìje, ajùteme, ‘mo vènghe!” / E strascenéje pe ndèrre pùre ‘a lènghe. / A vvòte pùre kokkè pellegrine, / lukkulanne mblòre grazzie e assestènze; / pèrò quille ke l’hanne akkumbagnàte, / l’ajùtene a nghianà p’a skalenàte. / E finalmènde, ‘A tine facce fronde; / dìce n’ Avè Marìje e nu Padrènnostre, / ‘A bbàce e scìnne pe quèll’àta skàle, / se pènze sckìtte ‘o bbène e kacce ‘u màle. / ‘Po dìce: “Me ne vàke, kkissà assi ce vedìme, / ma ‘u stèsse Te prumètte, d’amarte kkiù de prìme / e l’anne nuve, abbrìle, sèmbe assì Te piàce, / dakàpe anghiàne ‘a skàle, pe sta ke ttùtte mbàce.”