Natàle

Pùre stat’anne arrìve Natàle !

Sèmbe puntuàle, ‘nd’a stèssa dàte!

No cumè Pasquele e carnevàle,

chè ognè anne cagnene jurnate!

Eije cosa vècchije, ognùne ‘u sàpe,

‘sti fìste accussì se so’ tramandàte,

mèntre s’accavallene i penzìre ‘nd’a càpe,

d’i tanda Natàle chè so’ già passàte.

E m’arrecòrde d’i spèzzije antìche,

chè pùre ck’a mesèrije e ‘a carestije,

sentìve p’u corse, p’i stràte, p’i vìche,

‘a ‘ddore de Natàle e tand’allegrije.

S’accumenzàve ck’a ‘Maculàte.

Quanda fanòije! A ognè pendòne.

A Sanda Lucije, ‘i fàfe arracciàte,

e già se sentève, cantà ‘u capetòne.

Nd’e stràte ‘mpurtande ‘i bancarèlle,

cke tutt’a ‘rrobbe de cannaruminde,

nùce, mènele, castagne , nucèlle,

ma senza ternese, ‘nen accattàve nìnde.

‘Pe fa’ fa’ ‘bbune ‘u Natale, ‘e poverìlle,

cocchè quaratìne mettève a reggistre,

i solde ‘nzumelate cume ‘nd’o carusìlle,

e p’u jurne de  Natàle avèvene ‘u canìstre.

Quanda grazie de Dije  truvàve là ìnde,

farine, miccùle,presùtte,  murtatèlle,

accussì a Natàle ‘nze strengève ‘a cìnde,

e attùrne a te ere tutte chijù bèlle.

Grusse e piccùle se passava ‘a serate,

jucanne ‘e carte ‘a dàme o a l’òche,

ognè tande ‘u mùzzeche ‘a ‘na cartellàte.

Passàvene l’ore a pòche a pòche,

S’avvecenàve accussì mèzzanotte

ce abbijàmme ‘a cchijesije,’a chiù vecìne,

arravugghijate cke scialle e cappotte

pe’vedè de nasce a Gesù Bammine.

Quanne turnamme d’o matutìne,

cocchè cianciuliamìnde ancòre assapramme,

ce ijèmme a corche aspettanne ‘a matìne,

e vèrse  ‘u tarde po’ ce avezamme.

Se jèvene a fa’ ‘i gùrije  ‘a l’amece e i parìnde.

S’ascève da ‘na càse e ‘nd’a nate se trasève,

te dèvene cocchè còse da mètte sott’e dinde,

nu beccherìne d’acquavìte e ‘a vìsete fernève.

Se turnàve ‘e càse ‘nfeddelùte, ma felìce e cundènde

aspettanne chè arruàsse l’orarije d’u pranze

nen mmancàve màije l’amìche o ‘u parende

chè apprufettànne s’anchijève ‘a panze.   

____________________

‘A premavére e ‘u vecchijarìlle

Arrète ‘a ‘na vetrìne ‘u vecchijarìlle

ck’ a pippe stutàte ‘mmocche e penzerûse,

stéve assettàte sop’ o banchetìlle,

guardanne ‘u cîle ancòre nuvelùse.

Forse ché se stève appapagnanne,

o ché ‘u cervélle troppe fategàve,

l’ assemegghijàve ché probbete tanne tarme,

une chè nen vedéve, accussì ‘i parlàve:

Sonde ‘a premavére!..  Nen me canusce?…

Eppure pe tand’ anne, sémbe ce hamme viste!…

Te trove che te stài facénne musce! ….

‘Nzene a mufalanne ìre chiù ‘ndiste!….

Mìche so’ cume e té ché ogne anne,

a giugne mùre e a marze già renasce!….

Tu nen te purte appìrze acciacche né malanne

pe quiste nen pigghije màije ‘u càpabbasce!…

Nen t’ ammalenganne, ché ancore m’ arrecorde,

de quanne ìjve fuijenne sope e murîlle!….

M’ assemegghijàve Arture sope ‘a corde!…,

pe ‘i stràte zumbellanne chiù de ‘nu cardìlle!….

Timbe passàte, tanne ere guaglione!….

Fuijènne, d’ e scarpe ascévene ‘i faijelle!…

Quanne po’  m’ addrezzàve ‘a vije ‘u Celòne,

jéve accugghiénne sckattùlle e cambumìlle!…

Sulaménte sckattulle e cambumille?….

Mo’ nen ‘u vuije dìce pe ‘a bregogne!….,

jìve ‘ncappanne verrùchele, schernùzze e grille

e spezzàve  ‘i côte  ‘e pòvere serpògne!…..

Ché cèndre?… Succedéve quanne stèmme a rocchije!…

Ché ijémme ‘nd’ a canàle Manzegnòre!…

‘ngappan i candatûre, cioè i ranòcchije,

ché ce ‘i vennémme tutte ‘a ‘na segnòre!…

Abbusckamme accussì cocche ranèlle,

e de corse ‘nd’ o Ceccìlle ‘u quaratìne,

‘nu poche de prevelone e murtatèlle

e ce ‘mbuttéve trè o quatte panìne.

Nen ce penzanne chiù, gùdete ‘a vite!….

‘Nzìne a quanne stàije allembìte, nen te lagnanne!…

Pùrtece  ‘nu bélle ceròcele a Santa Rite

pregannele de farce arrevedè ancore tant’ anne.

____________________

‘A renascete d’ a premavère

Sègne ventune marze ‘u calannarije!…

‘U vìrne già se stìpe ‘nd’ a ‘na casce.

Se sènde ‘nu prefûme già ‘nd’ a l’ arije,

prefûme  d’ a premavère ché renasce.

 

Fosse ‘na vòte chè sbagliass jûrne!…

Ogne anne si’ sèmbe penduàle:

‘mmìzze a dòije fèste te ne turne,

prima d’a Pasquele e dopo carnevàle.

 

Quanne arrîve tu, purte ‘a ‘llegrìje.

‘A tèrre da ‘nu sunne se duscète.

‘A gènte chiù nen stàce ‘mpecundrìje

e i jurne chiù nen ‘i conde sope e dète.

 

‘Mmizze ‘e stagiûne, sole tu sì ‘a mègghije:

né fridde forte e manche sòle ardènde.

Pure si cocchè vôte purte ‘a nègghije,

‘u strusce d’acque, nesciûne se lamènde.

 

Trùnele e lambe!?  Nen hanna fa paure,

se sàpe chè so’ sòle de passagge.

Appène scambe, da ‘mmizze ‘o cîle scure,

de sòle sponde sèmbe cocchè ragge.

 

Tre mìse sûle ‘nzìme a muije tu stàije,

e ‘nd’ a ‘stu tîmbe, quanda cose bèlle!…

Fijure, frutte e lùstre tu ce dàije!…

‘A sère ce addecrìjàme guardanne ‘i stèlle.

 

‘A premavère a Foggia, decève nanonne,

capille tutte janche e ucchije grigge,

arrìve ‘nu jûrne prime d’ a Madonne

e fenèsce ‘u jùrne prime de Salluigge.

 

Mòre ‘a premavère, ma po’ renasce,

nòve mìse dope, cum’ o crijatûre,

chè ‘nd’ a ‘sti timbe manche chiù se ‘mbasce,

e chiù nen ‘i mèttene ‘nd’ o scapelatûre.

____________________

‘A CRONECKE DE ‘NU CARNEVÀLE

Nen sacce addìce mancke cum’ è stàte,

che ‘nzîme ‘a l’ âte so’ stàte ‘nvetàte,

a Mambredònije da ‘nu cunseglìjere cumunàle,

pe  jìe  a vedè ‘a sfelàte de carnevàle!

Érene tant’ anne chè nen ‘u vedève,

e ‘stu ‘nvite azzètte azzètte ce vulève!

‘Nnanze ‘a ville,  già stèvene duije bùsse,

èrene nùve nùve, propije a lùsse.

Chiacchijerijanne, sòpe ‘a banchine, tutte arrucchiàte,

fine a quanne pe pegghià poste hamm’ anghianàte.

Arruàte a Mambredònije, hamme truvàte,

‘nu saccke de sègge tutte affelaràte.

Erene ijancke, ck’i spallère e poggiavrazze,

stèvene  ‘a  ‘nu poste chè se vedève tutt’ a chiazze

Aspettanne che accumenzasse ‘sta sfelàte,

‘nu libbre a tutte quante ce hanne purtàte.

Stève scritte e stèvene i desègne culuràte,

‘di carre e i gruppe chè sarrìnne passàte.

‘A sfelàte s’ è ‘pèrte ck’u carre d’ a reggìne:

Vestùte de vèle rose, ere probbete ‘nu fegurine!

So’ passàte i pagliacce, ck’i trombe e ck’i trumbètte,

appîrze a lòre, ijucanne ck’i mazzarìlle ‘i majorètte!

‘Nu  gruppe  de sceriffe e ‘i pacchìanèlle,

po’  ‘i sètte spose pe sètte fratèlle.

Dòpe de ‘n’ ate gruppe, si nen me ‘nganne

tutte ‘ndevìse, è passàte ‘a banne.

Sunavene tanta ritme, allègre e scatenàte,

soltante ck’i tammùrre e ck’i strumente, a fiàte!

‘U prime carre hamme vìste da luntàne,

gavete quande eije ‘nu tèrze piàne!

Sonde ‘u rè Tretòne e a’ dèija Mèduse,

che ‘du règne lòre sònde assàije gelùse.

‘Nvèce ‘da forcke, ‘mmàne tène ‘na scòpe,

pe luvà da sotte, quìlle che se mène da sòpe.

A tande s’ è ‘rruvàte!.. Eije ‘na sckifèzze!…

‘U màre ‘u stàme anghijènne de mennèzze!…

Arrìve ‘nu carre chijene de ballèrine:

fanne ‘u can-can cum’ e ‘i pareggine:

ck’i cosce storte e sècche cum’ e mazze,

po’  ‘i guarde ‘mbacce, tènene i mustazze!

Quille che fanne i balle latine-amèricàne,

stanne tutte vestùte, cum’ e braselijàne.

Cume so’ azzazzatèlle ‘stu gruppe  de crijatùre,

ck’i vestetìlle culuràte, assemmègghijene tanta fijure.

Ecchete chè ‘n’ atu carre, se vète d’ arruvà!

‘U grille parlamentàre, vòle affegurà!

O cèntre Giulijàne Amàte, ck’u ‘mbrèlle e ‘u sole lijone

‘e làte stanne doije àpe: Rutèlle e Bèrluscone!

Da cume se tremendèijne, se vulèssere scannà.

Se fanne tanda lotte, pe ìjerece a cumannà.

Nuije speràme soltante chè, chi vàcia vàce,

‘nce portasse màije gemìnte, ma ce lassasse  ‘npàce!

Po’ arrivene i canelicchije, ballanne a tutta forze,

‘nu cappellone ‘ncàpe e arrète sòle ‘na scorze!

Appène chè ck’i monopattene, i guaglijune so’ passàte,

da luntàne chè te sinte!?. Eije ‘u brindese ‘da Traviàte!

Ck’ i vèste accampanàte, ‘nu becchijere ‘mmane a ognune

fanne fèsta ‘o sèckele nûve, a’ studuijemîle e une.

Arrète ‘na sorte de torte, ck’a cannèle sòpa sòpe,

da luntàne spondene ‘i corne ‘du carre chè vène dòpe.

Eije  ‘a vacca pacce, ‘mmizze ‘e scenzijàte,

chè ‘a guardene e studijèijene pecchè stàce malàte.

Forse, pènze ‘ncàpe a esse: ‘A scînze nen me sèrve,

allentateme ‘nte maijèse, accussì me magne l’erve.

Abballanne e zumbellanne, arrivene i giullàre.

Po’ passene i recurde, de l’ anne che ce so’ care.

Chi  sa si cocche gruppe, forse agghije zumbàte,

nen  l’ agghije fatte apposte, nen m’ u so’ recurdàte!

A chiùte ‘sta sfelàte,arrive don Chiscijotte,

chè ‘nvèce ‘du cavalle, ‘nu ciucce tène sotte!

Ma a  guardarle mègghije, mettènnece attenzijone,

te n’ addùne chè ‘u cavalire eije Silvije Bèrluscone!

‘U ciucce scaveceijèij, ma ‘u tènene fermàte,

stàce da ‘na vije Fine, e Bosse da n’ atu làte.

Atturne stanne ‘l’ ate, chè mazzechijeijene ‘i dînte,

mèntre aggirene l’ eleche de ‘nu mulìne a vìnte.

Nen vogghije allungà ‘u brote, cke quiste agghije fenùte

ce tènghe sole a dice che me so’ devertùte.

Speranne che pùre a vuije, ‘sta gìte v’ è piaciùte

e prime de lassarve, a tutte ve salùte.

‘Nu grazie da tutte nuije, a chi l’ ha urganezzàte,

e ha prumèsse pure, de passà ‘nzime ‘na seràte,

pe vedèrce ‘a cassètte e farce cocche balle,

speranne che ‘nta seràte, nescijùne s’ acciacche  ‘i calle.